وبلاگ اختصاصی کامیک بوک‌ها

با گسترده تر شدن صنعت کامیک بوک و دنیاهای سینمایی اقتباس شده از آن، بحث مولتی ورس ها و یونیورس های کمیکی نیز داغ تر از قبل شده،.اما پیش از آنکه به بحث مولتی ورس مارول بپردازیم شما را با مفهومی جامع تر و بزرگتر آشنا می کنم، مفهومی بنام آمنی ورس که دربر گیرنده تمام جهان سرگرمی و فانتزی اطراف شما میشود.

در یک تعریف کلی تر مفهوم آمنی ورس اینطور بیان میشود: ( به مجموع تمام مولتی ورس ها و یونیورس های در سرتاسر دنیای فانتزی اعم از لوک اسکای واکر، دکتر منهتن، سندمن، اسپاون ، آرچی، گوکو و شینیگامی ها، شخصیت هایی که فقط یک حضور داشتند، شخصیت هایی که کامیک یا کتابشان به چاپ نرسید، شخصیت هایی مثل شرلوک هولمز و دراکولا، شخصیتی که حتی هنوز خلق نشده و در آینده خلق خواهد شد، همگی در یک مفهوم کلی بنام آمنی ورس تعریف میشوند. ) اما آمنی ورس و توضیح آن ورای هدف و کار ما میباشد و نمیتوان آن را به طور کامل توضیح داد و تشریح کرد، از این رو کامیک ریجن، مقاله ای تحت عنوان بررسی مولتی ورس مارول را تقدیم شما میکند

در یک تعریف کلی مولتی ورس مجموع تمامی یونیورس های موازی که سلسله وار به هم مرتبط هستند گفته میشود. در یک نمای کلی مولتی ورس زیر مجموعه ی آمنی ورس محسوب میشود. تعداد زیادی از این یونیورس ها از حالات مختلف همگرایی جهان های دیگر نشات میگرند، جایی که هر اتفاق ممکن است در یونیورس های متفاوت نتیجه های مختلف در پی داشته باشد، و این نتایج ممکن است در هر یونیورس نسبت الباقی یونیورس ها متفاوت باشد. شخصی میتواند در دو یونیورس مجزا هم زمان در دو دوره زمانی گذشته و آینده وجود داشته باشد ( تفاوت زمان در دو دنیای موازی ) که این بسته به نحوه محاسبه و گذر زمان هر یونیورس میباشد.

گاهی هم با سفرهای زمانی یک بُعد جدید یا یک یونیورس کامل پدید میاید ( مشابه این عمل در مولتی ورس دیسی صورت گرفت، زمانی که کرونا به زمان بیگ بنگ رفت و باعث پدید آمدنِ بینهایت زمین در مولتی ورس دیسی شد. ) یک بار هم اترنیتی ( از موجودیت ها وآواتارهای ساختاری یونیورسهای مارول ) اذعان کرد که بینهایت ماهیت متفاوت از او در مولتی ورس مارول وجود دارد. مارول طی کامیک های خود بارها و بارها از وجود مولتی ورس و اثباتش سخن گفته، به طور مثال بیاندر ( از قدرتمندترین شرورها و موجودیت های مولتی ورس مارول ) طی دیالوگی در شماره 312 کمیک های اینکریدیبل هالک گفت: به نظر میرسد ابعاد و جهان های بیشماری در سرتاسر مولتی ورس وجود دارند و هرکدام از بیشمار سیاره و زندگی تشکیل شده اند. البته از اصلی ترین موارد در موجودیت و اثبات مولتی ورس مارول در کتاب ویشانتی ( کتابی دارای بینهایت صفحه و اوراد جادویی و دستوالعمل های منظم که حاوی دانش و علوم جادوگری امثال آگاموتو میباشد ) عنوان شده است، طی ران روی توماس برای سری کامیک های دکتر استرنج، اذعان شد که کتاب ویشانتی حاوی مطالبی جامع در مورد کیهان شناسی و اطلاعات دقیق از اواتارها و مطالب منتسب به بخش کیهانی و دنیای مرموز مارول میباشد، در این کتاب در باب مفهوم مولتی ورس اینگونه بیان شده که: بیش از حدی که بتوان محاسبه کرد، فراتر از بینهایت در مولتی ورس مارول، یونیورس و ابعاد گوناگون وجود دارد و همچنین در این کتاب اضافه شده که تعداد بیشماری مولتی ورس هم وجود دارد ( البته بعدا سری کمیک التیمیتز این مفهوم را نقض کردند که قطعا مطلب فوق در مورد کتاب ویشنانتی سندیت بیشتری دارد. )

پایه های مبحث مولتی ورس را آقای بیل اورت در مارول کامیکس پایه گذاری کرد، در مدتی که آقای اورت طراحی و نویسندگی سری موشن پیکچرز فانیز ویکلی را انجام میداد، پایه های مولتی ورس کم کم شکل میگرفتند .حال به بررسی تاریخچه ی بوجود آمدن مولتی ورس مارول میپردازیم. در ابتدا تنها یک یونیورس وجود داشت، یک موجودیت کیهانی بنام فیرست فیرمیمنت ( اولین عالم ). پس از مدتی فیرست فیرمیمنت دست به خلق موجوداتی بنام سلستیال ها و اسپرینت ها میزند تا از تنهایی و سرگشتی بدرآید. پس از مدتی جنگی میان مخلوقین فیرست فیرمیمنت در میگرد، اسپیرنت ها ( موجوداتی سیاه و سفید ) در مقابل سلستیال ها ( موجوداتی رنگی – خدایان آسمانی ) در میگرد که منجر به تکه تکه شدن فرست فیرمیمنت میشود و از هر تکه ی آن بینهایت یونیورس شکل میگیرد که در واقع منجر به شکل گیری سِکند کازموس و ایجاد یک مولتی ورس بنام مولتی ورس مارول شد.

مولتی ورس ها طی دوران مختلف از بین میروند و دوباره نوسازی میشوند، این نابودی و نوسازی نیز وابسته به عوامل بسیاری میباشد که بعدا بدان خواهیم پرداخت، اما این نوسازی به مولتی ورس جدید این امکان را میدهد که تکامل پیدا کند و به خود کمپانی نیز این اجازه را میدهد تا به اقتضای زمان چاپ کامیک هایش از گستردگی بهتری برخوردار باشد. ششمین مولتی ورس بازسازی شده ی مارول در نتیجه ی یک اینکرژن ( غارت گری ) از بین رفت و سپس سریعا مولتی ورس هفتم مارول وقتی که رید ریچاردز ( میستر فنتستیک، از اعضای چهار شگفت انگیز – به قدرت بیاندرز – گروهی محقق با تکنولوژی مخوف – دسترسی پیدا کرد ) متولد شد ( طی کامیک های سیکرت وارز 2015 این قدرت ابتدا در دستان دکتر دووم دشمن دیرینه ی چهار شگفت انگیز قرار داشت و سپس طی سلسله اتفاقاتی به رید ریچاردز رسید. )، البته باید اضافه کنم که مولتی ورس فعلی مارول؛ ادامه ای مستقیم بر مولتی ورس قبلی میباشد و رید ریچاردز بجای اینکه آن را کاملا از نو بسازد فقط یونیورس های نابود شده را دوباره بوجود آورد، با تمام موجوداتی که در آنها میزیستند و خاطراتی که داشتند، بطوری که انگار هیچ اتفاقی نیوفتاده بود.

مولتی ورس مارول درابتدا توسط مرلین تقسیم بندی و البته محافظت میشود. مرلین برای امر محافظت از مولتی ورس، ارتش کاپیتان بریتانیا را پایه گذاری کرد، اکثر دنیاها یک کاپیتان بریتانیا دارند که وظیفه حفاظت از جزایر بریتانیا و تمام موجودات آن دنیا را بر عهده دارند، کاپیتان بریتانیا از نوعی نکسوس میان ابعادیِ امنی ورسال بهره میبرد. این نکسوس در برجی از کرانه های انگلستان واقع شده است. اعضای این ارتش قدرت های خود را از این نکسوس به لطف قدرت های جادویی و دانش مرلین دریافت میکنند. گروه ها و افراد دیگری نیز هستند که وظیفه ی حفاظت از این مولتی ورس را برعهده دارند، مانند تایم وَرینس آتوریتی و گروه اگزِلِز. گروه اول که اختصارا TVA نیز نامیده میشوند در آینده ای دور و با اهداف دیده بانی و حفاظت از دنیاهای متمادی مولتی ورس وجود دارند و تصمیم گرفتند خطرات احتمالی که برای مولتی ورس پیشامد خواهند کرد را در پایین ترین سطح ممکن خود متوقف سازند. این گروه علاوه بر حفاظت از مولتی ورس با کنگ فاتح ( ناتانئیل ریچاردز که بر اساس تئوری ها از اجداد دکتر رید ریچاردز بشمار میاید و از آینده ای دور به زمان حال سفر و از اصلی ترین دشمنان اونجرز محسوب میشود ) نیز اختلافاتی خاص دارند. اکثر کارمندان و اعضای گروه TVA از یک میزبان ژنتیکی مانند جاستین پیس که از اعضای همین گروه بود بوجود آمده ند تا مشاجرات بین کارمندات کاهش و کارایی گروه افزایش پیدا کند. البته خاطرنشان کنم که این گروه نیز از دشمنان اونجرز، فنتستیک فور و حتی دکتر دووم بشمار میایند !

گروه دیگر نیز اگز نامیده میشوند، درابتدا نژادی موسوم به تایم بریکرز که توانستند پانپتیکرون، یک منبع عظیم از کریستال ها که نکسوس و پل ارتباطی تمام جهان ها بشمار میایند و خارج از فضا و زمان تمامی دنیاها قرار دارند پیدا کنند و سپس با انجام آزمایشاتی روی این منبع عظیم از کریستال های ام.کاران باعث ایجاد بی ثباتی در سرتاسر مولتی ورس شدند و تمامی دنیاها و یونیورس ها در معرض نابودی قرار گرفتند. در نتیجه تایم بریکرز تصمیم به انتخاب جهش یافتگانی از چندین دنیا برای درست کردن اوضاع گرفتند و در نتیجه بلینک، میمیک، نوکترن، تی برد، مورف و مگنِس را از چندین دنیای متفاوت انتخاب کردند و آنها را به مکانی ورای فضا و زمان فرستادند و سپس به وسیله ی دستگاهی بنام تالوس که به آنها اجازه ی پرش های بین ابعادی میداد، شروع به انجام ماموریت هایی برای ایجاد ثبات در مولتی ورس کردند.

درابتدا سعی کردیم مفهوم وجود مولتی ورس را با استفاده از مطالب مستند از کامیک های مارول برایتان شرح دهیم، همچنین مروری بر پیدایش سکند کازموس و بررسی اجمالی پدید آمدن مولتی ورس داشتیم و از چرخه ی مولتی ورس مطالبی را عنوان کردیم. حال سعی میکنیم این چرخه رو گسترده تر توضیح دهیم و همچنین تفاوت های میان یک یونیورس و دیمنشن ( بُعد ) و پاکت یونیورس ( دنیاهای جیبی ) را برای شما بازگو کنیم.

اما همانطور که قبل‌تر به صورت کوتاه اشاره شد، مولتی ورس مارول تابحال 7 بار نوسازی شده، یعنی ابتدا نابود و سپس دوباره خلق شد و از نو شروع شد. همچنین در شماره اول توضیحاتی کوتاه در مورد فیرست فیرمیمنت و نوسازی بار هفتم توسط رید ریچاردز ارائه کردیم. حال تمام این چرخه را بررسی خواهیم کرد.

همانطور که پیشتر اشاره شد، در ابتدا تنها یک یونیورس وجود داشت، یک موجودیت کیهانی بنام فرست فیرمیمنت ( اولین عالم )، پس از مدتی فیرست فیرمیمنت دست به خلق موجوداتی بنام سلستیال ها و اسپرینت ها میزند تا از تنهایی و سرگشتگی بدرآید. پس از مدتی جنگی میان این مخلوقین فیرست فیرمیمنت، اسپیرنت ها ( موجوداتی سیاه و سفید ) در مقابل سلستیال ها ( موجوداتی رنگی – خدایان آسمانی ) در میگرد که منجر به تکه تکه شدن فرست فیرمیمنت میشود. پس از این اتفاقات که ال اوینگ در سری کمیک های التیمیتز روایت کرد، از هر تکه ی فیرست فیرمیمنت بینهایت یونیورس بوجود آمد و در نتیجه اینجا آغاز کار مولتی ورس مارول در نظر گرفته میشود. پس از بوجود آمدن سکند کازموس بعد از سلستیال وار ( جنگ میان سلستیال ها و اسپیرنت ها بود) که در این جنگ اسپیرنت ها سلاحی تحت عنوان گادکیلر آرمور داشتند که قادر به نابودی سلستیال ها بود، اما قدرت زیاد مانع فساد هم هست، پس از شکست اولیه سلستیال ها، جنگی داخلی میان اسپیرنت ها درگرفت و در نتیجه سلستیال ها موفق به شکست اسپیرنت ها شدند و در این حالت سکند کازموس که بالاتر اشاره کردم بوجود آمد، پس از این سلستیال ها آزاد شدند و به امگاها مبدل گشتند، فرست فیرمیمنت نیز در این ساختار بعنوان آلفا در نظر گرفته میشود و پس از سلستیال وار نیز اسپیرنت های باقی مانده در جایی خارج از فضا و زمان از فیرست فیرمیمنت تبعیت میکردند.

اما پس از این جنگ فرست فیرمیمنت کنار نکشید و همواره دنبال فرصتی بود تا مخلوقاتی که از او سرپیچی کردند ( سلستیال ها ) را دوباره تحت فرمان خود درآورد. ( البته بعدها مشخص شد که تمام این مخلوقات تحت فرمان اواتاری بنام فالکروم هستند که در مقالات بعدی در مورد آن بحث خواهیم کرد. ) اما پس از مدتی سکند کازموس هم از مولتی ورس مارول رفت و جای خودش را به ثرد کازموس داد، در جریان جنگی موسوم به اترنیتی وار، فرست فیرمیمنت بپا خاست و پس از درگیری هایی و با کمک های اترنیتی فرست فیرمیمنت متوقف شد و سکند کازموس جای خودش را به ثرد کازموس داد. همانطور هم که بالاتر گفتم سکند کازموس بعنوان بوجود آورنده ی نژاد امگا شناخته میشود

ثرد کازموس، آسمانی که به شمایل مونث طراحی شده و ادامه ای بر سکند کازموس ( اولین مولتی ورس ) محسوب میشود! و همانطور که در کامیک های التیمیتز ذکر شده، اولین لایف برینگر نیز توسط این کازموس پایه گذاری شده. ( در مورد لایف برینگر در مباحث مربوط به شخصیت گالاکتوس در مقالات بعدی توضیحاتی ارائه خواهد شد. ) اما اتفاقی که برای سکند کازموس به واسطه ی فرست فیرمیمنت افتاده بود، برای ثرد کازموس هم اتفاق افتاد و در جریان جنگ اترنیتی وار ( پس از تکه تکه شدن فرست فیرمیمنت توسط سلستیالها، او علی رغم بوجود آمدن سکند کازموس، بازهم برای بدست گرفتن کل مولتی ورس برمیگشت و به ماهیت اصلی مولتی ورس، یعنی اترنیتی حمله میکرد و بخاطر بارها و بارها حمله ی خود به اترنیتی توانست نقطه ضعف وی را پیدا و در نتیجه اسپیرنت ها را برای نابودی وی از درون بفرستد.) او نیز جایگزین شد و ادامه ی ماهیت مولتی ورس به فورث کازموس منتقل شد.اما فورث کازموس هم مانند سومین همتای خویش در این دنیای اسرار آمیز نقش خود را ایفا و سپس با بازگشت فرست فیرمیمنت دوباره از ماهیت خود کنار رفت و معتقد بود که بالاخره فرست فیرمیمنت روزی برخواهد گشت و تمام مولتی ورس را دربر خواهد گرفت.

اما پنجمین آسمانی تحت عنوان فیفث کازموس و چهارمین مولتی ورس مارول که سازنده و بوجود آورنده ی مجیک ( جادو ) و هنرهای عرفانی و توهمی در مولتی ورس بود ( بعدها مرلین توانست مباحث جادویی مارول را سامان دهی کند ) طی چرخه ی مولتی ورس ، باز هم فرست فیرمیمنت برای بازپس گیری تمامیت مولتی ورس قیام کرد که طی اترنیتی وار باز هم باعث جدا شدن فیفث کازموس از مولتی ورس و جایگزین شدن وِی با سیکث کازموس شد.

سیکث کازموس و پنجمین مولتی ورس مارول، بوجود آورنده ی دانش و ارتباطات و نکسوس میان دنیاها بود. اما پس از قیام دوباره ی فرست فیرمیمنت بخاطر بازپس گیری کل مولتی ورس، سیکث کازموس به سیاره تا و نزد گالان رفت، سپس ماهیت و دانش خود را با گالان ادغام کرد، کسی که در مولتی ورس ششم یا همان سونث کازموس به گالاکتوس تبدیل شد! ( در مورد شخصیت گالاکتوس در مقالات بعدی توضیحاتی جامع ارائه خواهد شد. ) پس از ادغام ماهیت وجودی خود با گالان، سیکث کازموس نیز مانند پنج کازموس قبلی از مولتی ورس رفت و جای خود را به سونث کازموس داد. اما پس از گذر شش کازموس مختلف بالاخره مولتی ورس به ثبات رسید و هفتمین آسمانی و ششمین مولتی ورس مارول ایجاد شد، این مولتی ورس توسط ماهیت های اترنیتی و اینفینیتی مملو شده بود. ( توجه کنید که هر یونیورس اترنیتی و اینفینیتی مجزا دارد و این دو کرکتر مانند شوما گوراث مولتی ورسال نیستند. و در مقالات بعدی به این کرکترها پرداخته خواهد شد. ) اما پس از مدتی ششمین مولتی ورس و هفتمین عالم مارول ( سونث کازمون ) نیز مورد غارت قرار گرفت و طی این اینکرشن تمام مولتی ورس نیز در معرض نابودی قرار گرفت، پس از قضایایی که در سیکرت وارز صورت گرفت هفتمین مولتی ورس و ایث کازموس مارول به دنبالی مولتی ورس قبلی از نو توسط دکتر رید ریچاردز ( میستر فنتستیک ) که قدرت های بیاندرز را در اختیار داشت، خلق شد.

اما طی ران جاناتان هیکمن برای کمیک های سیکرت وارز و نیو اونجرز شاهد معرفی پدیده اینکرشن بودیم. پَنَمِنا پارادکسیال یا همان اینکرشن پدیده ایست که ناشی از نابودی زود رس دنیاها میباشد که موجب انقباض در مولتی ورس میشود، در نتیجه هر یونیورسی که در مولتی ورس وجود داشت شروع به برخورد با دیگری کرد، در هر یونیورس زمین آن بعنوان نقطه مرکزی این پدیده در نظرگرفته شده بود و با برخورد دو زمینِ دو یونیورس، تمام آن دو یونیورس کاملا نابود میشدند. در این زمان، تمام مردم و گروه های مختلف در سرتاسر یونیورس های مختلف از مولتی ورس مارول سعی کردند تا جلوی این نابودی را بگیرند، اما در نهایت اینکرشن به دو یونیورس، یونیورس اصلی مارول و دنیای التیمیت رسید، زمین 616 و زمین 1610 ! در صورت تماس این دو زمین، دو یونیورس مذکور نیز تماما نابود میشدند، اما قهرمانان و افرادی از هر دو یونیورس در لایف رفت ( مقری که توسط فیوچر فندیشن برای گردهماییِ جلوگیری از اینکرشن تاسیس شده بود ) جمع شدند که در این میان رید ریچاردز هر دو دنیا نیز حضور داشتند. یکی با لقب میستر فنتستیک و دیگری با لقب دِ میکر ! اما پس از یده شدن قدرت بیاندز ( مخلوقاتی قدرتمند که جایی خارج از مولتی ورس زندگی میکنند ) توسط دکتر دووم که به کمک اوون ریس ( مول مَن) دنیایی را بنام بتل ورلد خلق کرد. دنیایی که مجموعی از تمام دنیاهای باقی مانده بود. دکتر دووم که حال گاد دووم شناخته میشد، هشت سال بر این دنیای جدید ( بتل ورلد ) حکومت کرد تا اینکه پس از پدیدار شدن میستر فنتستیک و دیگر قهرمانان از دنیای قبلی، اوون ریس ( مول من ) که درگاه قدرت های بیاندرز به دووم بود قدرت های آن مخلوقات فرامولتی ورسی را به میستر فنتستیک منتقل کرد و با قدرتی که میستر فنتستیک بدست آورده بود شروع به ترمیم و تصحیح مولتی ورس کرد و تک به تک یونیورس هایی که از بین رفته بودند را دوباره از نو خلق کرد، حافظه ی مردمانش را تصحیح و اوضاع تقریبا طوری به نظر میرسید که انگار هیچ اتفاقی نیوفتاده است و این اوضاع به پدید آمدن ایتث کازموس و هفتمین مولتی ورس مارول شد.

حال به بررسی معانی یونیورس، دیمنشن و یونیورس های جیبی میپردازیم. در درجه اول واژه یونیورس توسط شخصیتی بنام یهو در مارول بکار برده شده که از خدایان زمینی مارول محسوب میشود، یونیورس در جمله ی منتسب به این شخصیت به معنی دنیایی که در برگیرنده تمام دنیاهای دیگر و میباشد عنوان شده و در واقع مولتی ورس را زیر مجموعه یونیورس در نظر گرفته بود که البته تعریفی اشتباه از مولتی ورس محسوب میشود و طی کمیک های منتشر شده ی بعدی این مسئله اصلاح شد. در تعریف دیمنشن میتوان گفت، یونیورس یا قلمروی که دارای زمان و فضا و انرژی و ماده باشه! قلمرو ( ریلم ) هم به جایی که خدایان یا شیطان درش به صورت دنیایی موازی اقامت دارند گفته میشود و ورای یونیورس اصلی محسوب میشوند. این مطالب از ران های کازمیک دکتر استرنج استخراج شدند اما طی مطالبی که در مارول هندبوک ذکر شده، قلمروها جزئی از دیمنشن های جیبی محسوب میشوند که اندازه های کوچکتری نسبت به یک دیمنشن کامل دارند.

در کمیک های مارول تابحال هفت پاکت دیمنشن شناخته شده داریم که شامل زمین 311 یا همان مارول 1602 میباشد؛ این پاکت دیمنشن در آرک های آقای نیل گیمن برای دوران فرمانروایی ملکه الیزابت خلق شده، ابتدا در زمین اصلی مارول و در پایان سری این کمیک، به زمین 311 منتقل شد. مورد بعدی لیمبو میباشد که نام سه دیمنشن مجزا از هم در کمیک های مارول است. مورد بعدی The Encroachiverses میباشد، پاکت دیمنشنی که طی کمیک های سنسیشنال شی هالک دیده شد و یونیورسی با سلسله مراتب های چندگانه میباشد مانند Baloney-verse, the Don’t-Worry-Be-Happy-verse, the 976-verse, the Dimension of Suicide, the Noriega-verse, the Trashi-verse, the Narcissi-verse. the Media-verse, the Puppet-verse, and the Insipiverse که توسط نژادی قادر که هنوز شناخته شده نیستند خلق شدند.

مورد بعدی در این لیست زمین 13584 میباشد که به نوعی یک پاکت دیمنشن محسوب میشود. از دیگر موارد این لیست میکرو ورس و مجیک ورس ( منزلگاه ارباب نظم و سرور بی نظمی و این بتوینر ) میباشد؛ آخرین پاکت دیمنشن شناخته شده نیز توسط فرانکلین ریچاردز فرزند میستر فنتستیک بوجود آمده که تحت عنوان هیروز ریبُرن شناخته میشود.